Generative AI (GenAI) đang trở thành một trong những công cụ cực kỳ mạnh mẽ và hiệu quả nếu như bạn biết cách sử dụng nó và tôi đang học sử dụng nó một cách hợp lý.
Nội dung trong bài viết
Xác định mục tiêu rõ ràng khi dùng GenAI
Mục tiêu là điều bạn muốn GenAI giúp bạn đạt được. Nếu bạn không rõ mục tiêu thì chúng sẽ trả về những kết quả không liên quan hoặc quá chung chung. Điều này thậm chí mình còn thấy ở rất nhiều người KHÔNG BIẾT SEARCH GOOGLE, vâng Google không phế mà người tìm kiếm tào lao phế.
Đừng nghĩ nó quá sâu xa và máy móc, hãy nghĩ như con người với con người. Giống như khi bạn hỏi một chuyên gia về lĩnh vực nào đó chẳng phải bạn cũng cần đặt câu hỏi chi tiết và cụ thể trong hoàn cảnh của bạn thì mới nhận được câu trả lời chính xác nhất với bạn hay sao?
Ví dụ: bạn hỏi câu hỏi vu vơ như “máy tính làm đồ họa” thì bố ai mà biết được trả lời bạn như thế nào? Ai mà biết được bạn làm đồ họa gì (ảnh, video, 2d, 3d, motion graphic…) và độ nặng của source hay các hiệu ứng mà bạn sử dụng nó như thế nào?
Vậy thì mình có thể gợi ý một số câu hỏi giúp xác định mục tiêu:
- Tôi đang cố giải quyết vấn đề gì? (Càng chi tiết càng tốt)
- Tôi cần AI tạo ra cái gì? (Nội dung? Ý tưởng? Phân tích? Mã code?)
- Đối tượng đọc là ai? (Khách hàng, nhà đầu tư, học sinh…? – cái này sẽ hữu dụng trong một số trường hợp)
- Kết quả cuối cùng tôi mong muốn trông như thế nào?
Tóm lại:
Mục tiêu rõ ràng = Kết quả mong muốn + Ngữ cảnh sử dụng + Đối tượng mục tiêu + (nếu cần) định dạng đầu ra
Prompting là gì?
Prompting hiểu đơn giản là quá trình đưa ra hướng dẫn cụ thể (chính là cái mục tiêu rõ ràng mình nói ở trên đấy) cho các công cụ Generative AI (GenAI) để chúng có thể nhận được những thông tin mới hoặc để có thể đạt được kết quả đầu ra mong muốn cho nhiệm vụ được giao (câu trả lời …). Những hướng dẫn đó gọi là prompt (“câu lệnh”, “đề bài” hoặc “yêu cầu”).
Khi viết câu lệnh cho các công cụ GenAI đồng nghĩa với việc chúng ta đưa ra những điều kiện đầu vào cho chúng và chúng ta muốn tạo ra kết quả là gì. Các công cụ GenAI hiện nay rất linh hoạt về đầu ra (text, ảnh, video, audio, code…)
Việc prompting giống như kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học. Để có kết quả tốt nhất, chúng ta cần định nghĩa chính xác mình cần gì.
8-Step Prompting Framework VIP PRO MAX PLUS
Sau khi đọc đông đọc tây hầm bà lằng các kiểu từ các chuyên gia đến Google Courses thì mình rút ra được 1 quy trình ra lệnh bao gồm 8 bước như sau:
Role (Vai trò)
Giao vai trò cụ thể để định hình cách GenAI phản hồi với hiểu biết chính xác nhất về lĩnh vực mà nhiệm vụ sẽ được giao.
Ví dụ: “Bạn là một chuyên gia công nghệ có kinh nghiệm tư vấn laptop theo nhu cầu cá nhân hóa.”
Task (Nhiệm vụ)
Bạn muốn AI làm gì? Cần rõ ràng và hành động được.
Ví dụ: “Hãy tư vấn giúp tôi chọn một chiếc laptop phù hợp nhất với nhu cầu cá nhân.”
Context (Bối cảnh)
Cung cấp thông tin nền: ai, mục đích, nền tảng, mục tiêu kinh doanh…
Ví dụ: “Tôi là một người dùng làm việc văn phòng, thỉnh thoảng chỉnh sửa ảnh nhẹ (Canva, Edit Capcut…), thường xuyên di chuyển nên cần laptop nhẹ và pin tốt. Ngân sách dưới 25 triệu VNĐ. Ưu tiên thương hiệu bền, dễ bảo hành tại Việt Nam.”
Examples / References (Ví dụ / Tham chiếu)
Đưa ví dụ mẫu, đoạn văn, phong cách, lịch sử tham khảo để AI “bắt chước”.
Ví dụ: “Tôi từng dùng MacBook Air M1 và thấy rất hài lòng, nhưng giờ muốn thử máy Windows.”
Format (Định dạng kết quả)
Yêu cầu cụ thể về độ dài, cấu trúc, bullet, bảng, markdown, ngôn ngữ, ảnh, video…
Ví dụ: “Trình bày dưới dạng bảng so sánh 3 lựa chọn phù hợp nhất, gồm các cột:
Tên sản phẩm | Ưu điểm chính | Nhược điểm | Giá tham khảo | Lý do đề xuất”
Tone & Style (Giọng điệu & phong cách)
Hướng dẫn rõ hơn về cảm xúc, màu sắc ngôn ngữ, tính chuyên môn.
Ví dụ: “Tư vấn thân thiện, dễ hiểu, không quá kỹ thuật nhưng đủ rõ ràng để tôi tự ra quyết định.”
Evaluate (Đánh giá)
Sau khi AI phản hồi, bạn cần kiểm tra:
- Có gợi ý đúng mức giá và nhu cầu không?
- Có tư vấn rõ ràng, dễ hiểu không?
- Có thương hiệu uy tín, dễ mua tại Việt Nam không?
Nếu chưa đạt: chuyển sang bước 8.
Iterate (Điều chỉnh & lặp lại)
Tinh chỉnh prompt (nếu cần) bằng cách:
- Yêu cầu lọc thêm: “Chỉ đề xuất laptop dưới 1.3kg”
- Bổ sung thêm thông tin: “Tôi cũng quan tâm đến webcam vì hay họp online”
- Thay đổi định dạng: “Trình bày lại thành gợi ý 1 câu ngắn cho từng sản phẩm”
Quy trình này hướng đến tư duy thiết kế prompt như một quá trình lặp lại – không phải là một lần là xong. Việc thiết kế Prompt một cách kỹ lưỡng với quy trình 8 bước này chủ yếu để phục vụ việc ra được câu lệnh chính xác nhất, có tính ứng dụng lặp đi lặp lại nhiều lần giúp tiết kiệm thời gian, và thậm chí cắt được cả nhân sự 🙂
Tổng kết
Thật sự GenAI nó rất thông minh và có nhiều dữ liệu (tất nhiên là bạn cần phải kiểm tra lại thông tin mà nó cung cấp cho mình). Cái khó nhất khi dùng GenAI không phải là nó ngu mà đôi khi là chính mình ngu. Mình chả biết mình cần gì, mình chả biết diễn đạt ra như nào, mình chả biết là mình muốn câu trả lời trông như thế nào thì có khác nào 1 ông sếp giao cho nhân viên 1 việc mà đến chính sếp cũng đéo biết là mình đang muốn gì không? (may mà thằng nhân viên cần mẫn đấy nó không chửi lại :))
